Het thema van de Kinderboekenweek was: HELD.
Geloof me, er zijn vele soorten helden: grote helden, kleine helden en alles wat er tussenin kan zitten.
Dit verhaal gaat over Hansje Brinkers, een jongen, die heel lang geleden in Spaarnedam woonde. Oh ja, dat plaatsje ligt vlakbij Haarlem. Het is maar dat je het weet. Enne... dit is een legende, hoor! Het is niet echt gebeurd.

HANSJE BRINKERS VAN SPAARNDAM

Een paar eeuwen geleden woonde er in Spaarndam een jongen, wiens vader sluiswachter was. Een sluiswachter is iemand, die ervoor zorgt, dat het scheepvaartverkeer in goede banen wordt geleidt. Zoiets als een verkeersagent, maar dan voor schepen. Over Hans gaat dit bijzondere verhaal.

Hans zucht diep. Hij moet vanmiddag zijn vader bij de sluis helpen en daar heeft hij helemaal geen zin in! Als je acht jaar bent, ga je natuurlijk veel liever met je vrienden de polder in. Slootje springen, door weilanden hollen en dan tot vette pret van je vrienden in een koeienvla trappen! Wandelen over de IJdijk, die het dorp beschermt tegen de rivier en steentjes in het water keilen. Kijken hoe vaak het steentje over het water stuitert. Oh, er is zóveel te beleven!

Maar vanmiddag is Hans vroeg klaar met zijn werk en zijn moeder roept hem:
“Hans, ga jij straks bij meneer Hals pannenkoeken brengen? Je weet dat hij ze heel graag lust. Het is echt een traktatie voor hem.”
Nou, dat wil Hans wel! Meneer Hals woont eenzaam in de polder. Hij is oud en bijna blind, maar als Hans bij hem is, vertelt meneer Hals honderduit over zijn leven. En hij kan zó goed vertellen, dat Hans alles bijna zelf beleeft.

Hans neemt de pannenkoeken mee en hij wandelt op zijn gemak naar meneer Hals. Zijn vrienden zijn nergens te bekennen. Die zijn natuurlijk met elkaar de polders aan het verkennen. Eigenlijk vindt Hans het niet zo erg, dat de jongens er niet zijn. Hij vindt het wel leuk om naar meneer Hals te gaan.
Deze begint te stralen als hij de stem van Hans hoort.
“Meneer Hals, ik ben het, Hans Brinkers. Mijn moeder heeft pannenkoeken voor u gebakken.”
“Ha Hans! Geweldig, dat je er bent!” glundert meneer Hals.
“Ja, ja, dat begrijp ik! Niemand kan zulke lekker pannenkoeken bakken als mijn moeder! Zij verwent u!” plaagt Hans.
“Ondeugd! Je weet best, dat ik het altijd heel leuk vind als je komt. Dan kan ik lekker vertellen en daar houd ik van!” sputtert meneer Hals.
Hans grinnikt en gaat naast meneer Hals op het bankje voor zijn huis zitten. Het is daar heerlijk, want de zon schijnt uitbundig en de temperatuur is prima.

Meneer Hals zit weer echt op zijn praatstoel en de tijd vliegt voorbij! Voordat hij het in de gaten heeft, is het de hoogste tijd om naar huis te gaan. Hij neemt snel afscheid van meneer Hals.
Als Hans over de dijk terug loopt, merkt hij dat het water hoger staat dan anders. Hij denkt eraan hoe boos het water zou zijn op de stevige sluisdeuren van zijn vader. Hij moet er niet aan denken, dat het water ooit door de dijk zou breken, de sluizen vernielen en het vruchtbare land overspoelen! Wat zou de wraak van het water op zijn vader groot zijn!

Al fantaserend loopt hij verder. Hij kijkt af en toe eens om naar het huisje van de oude man, waarvan de glazen gloeien in het rood van de ondergaande zon, alsof alles in lichterlaaie staat. Hans merkt wel aan de zon dat hij te lang is weggebleven en dat zijn lange schaduw niet meer op het gras valt.
Als hij flink wil doorlopen, hoort hij iets dat hem stokstijf stil doet staan. Het is het geluid van siepelend water. Hans glijdt razendsnel van de dijk en onderaan vindt hij een straaltje water dat door de dijk komt.
Een gat! Een gat in de dijk! Als het water daar door blijft stromen, zal het gat steeds groter worden, totdat de dijk het op die plaats zal begeven. Als het niet onmiddellijk gestopt wordt, zal een ramp Spaarndam en de wijde omgeving treffen.
Bijna onwillekeurig stopt hij zijn vinger in het gaatje en het water houdt op met stromen.

Eerst kost het hem geen enkele moeite om zo het water tegen te houden maar later raakt hij verkleumd door het natte gras en de vochtige nevel die laag over de weilanden en het water ligt.
Hij begint hard te roepen: “Help! Help! Help! Kan niemand mij helpen? Ik zit hier onderaan de dijk!”
Helaas hoort niemand hem. Er loopt geen mens zo laat op die donkere dijk. Je kunt werkelijk geen hand voor je ogen zien! Er was in die tijd nog geen elektriciteit en dus ook nog geen verlichting.

Hans wordt hoe langer hoe kouder en stijver en een pijn trekt door zijn vinger, door zijn hand en op den duur door zijn hele lichaam. Hij roept steeds weer om hulp en om zijn moeder. Maar zijn moeder heeft de deur en de luiken al lang gesloten en heeft zich voorgenomen haar zoon morgen maar eens onder handen te nemen omdat hij bij de blinde man is blijven slapen.

Hans klappertandt zo dat zelfs fluiten hem niet meer lukt. Dan bidt hij de Heer om hulp.
“Here Jezus, ik weet zeker, dat U mij hier ziet zitten. Wilt U mij helpen en wilt U mensen naar mij toe sturen. Ik kan niet weg, want dan breekt de dijk door. Maar ik kan ook niet blijven als U me niet helpt. Amen.”

De hele lange avond en nacht blijft hij tegen de dijk aan gedrukt zitten. Hij probeert niet te slapen en een pijn van koude en kramp maakt z'n lichaam gevoelloos. De nacht schijnt eindeloos te duren.
Maar als de nieuwe dag aanbreekt, komt er een dominee over de dijk die de hele nacht bij een meneer, die ziek is, is geweest.

Hans is toch een beetje weggedommeld, maar ineens hoort hij voetstappen op de dijk! Daar loopt iemand! Hansje begint weer te roepen: “Help! Help! Help mij dan toch!”
De dominee staat stil. Wat is dat? Hoort hij iemand roepen? Hij kijkt om zich heen, maar ziet niemand. Hij haalt zijn schouders op en denkt: “Ik ben zó moe, dat ik een stem hoor, die er niet is.” En de dominee wil doorlopen.
Maar dan hoort hij het weer: “Help! Help! Is daar iemand? Help mij dan toch! Ik zit hier onderaan de dijk!”

De dominee rent naar beneden en hij ziet Hans, die nog steeds met zijn vinger het water tegenhoudt. Hij begrijpt meteen, dat het dorp aan een grote ramp is ontsnapt!
Natuurlijk gaat de dominee direct hulp halen en al snel weten de hulpverleners Hans uit zijn benarde positie te bevrijden. Ze maken het gaatje in de dijk dicht en ze brengen Hans snel terug naar zijn ouders. Zijn moeder stopt hem in bed, want Hans klappertandt nog steeds!
Maar de volgende dag komt de burgemeester op bezoek om Hans te vertellen hoe trots de bewoners van Spaarndam op Hans zijn! Hij heeft hen gered van een grote ramp.
Ja, Hans is echt hun held!

Nel Appeldoorn